SÖZ Kİ BÜYÜLÜDÜR
Aslında, şair yalnız gözlediği izlediği doğayı değil, kendi ve insanın doğasını da tüm giriftliğiyle imgelerine yediriyor. 'Yeni Kantolar', önceki gibi apayrı duyargalarla, heyecanla okunan bir kitap
25/01/2008 Radikal Kitap
ORHAN KAHYAOĞLU
Ahmet Ada, bir şiir emekçisi. Çok yazmanın riskinden hiç korkmuyor. Duyusu derin. Bunu şiire dönüştürmesi noktasında, çoğu kez duygusal kaygıyı, anlamsal olanın önünde tuttu. Lirizmle toplumsal olanın kesişme noktalarında gezindi. Ama, ne tek başına lirik ne de toplumsalcı bir şiir yazdı. Bu iki kavram tabii ki birbirinden uzak düşünülemezdi. Kendine has bir ses ve çokanlamlılık arayışı hiç noktalanmadı. Çok etkili şiirler yazdı. Hüznün yükü ve şiirde yarattığı riskten hiç vazgeçmedi. Her çok şiir yazan şair gibi, şiirinde farklı iniş çıkışlar yaşadı. Hatta, tek bir şiir kitabında dahi. Sıkı değil akıcı şiiri daha çok sevdi. Akdenizlilik, özellikle son dönem kitaplarında daha da belirgin. Ama, Kantolar kitabına kadar, şiirinde bir kırılma, yumuşak da olsa bir dönüşüm yaşamamıştı. Belki bu dönüşümün izleri tekil şiirler olarak önceki kitaplarında alttan alta varoluşunu sürdürüyordu. Kantolar'la birlikte şiirinde farklı katmanlarla, çokanlamlılıklarla, farklı ses arayışlarıyla, daha doğrusu ciddi bir dünyevileşmeyle baş başa kaldık. Kantolar'da önceki şiir kitaplarının farklı izleri tabii ki sezinleniyordu. Bu kitapla birlikte, apayrı izleklere, garip imge zenginliklerine, büyülü sözcüklere fazlasıyla rastlar olmuştuk. Bu şiir parıldamaya başlamıştı. Modern şiirin ana duraklarında daha bir gezinir hale gelmişti. Zamanı kavrayışında, bunun imgelere taşınmasında yepyeni şiir tonları, renkleri ve sesleri hakimdi.
Çokseslilik çabası Şair, bu kitabı tamamlayamamış olsa gerek, Yeni Kantolar adlı bir kitabı daha yayımlandı. Önceki kitabın ana imge ve izlekleri devam etmekle beraber dünya şiiriyle kurduğu kendine has imgesel ve metaforik ilişki bu yeni kitapta daha da pekişiyor. Aslında, Yeni Kantolar'da şimdiye kadar yazdığı şiirin farklı izdüşümleri var. Ancak, bu da önceki kitap gibi, şiirindeki dönüşümün sürekliliğini imliyor. Örneğine sık rastlanmayan bir çokseslilik çabası dikkat çekiyor. Varoluşsal sorun, bu kitaptaki şiirlerde ciddi biçimde su yüzüne çıkıyor. Doğa, deniz, çiçek ve börtüböcek apayrı sembolik çağrışımlarla şiire yediriliyor. Şairin eski kitaplarında sık rastlanmayan, sözcüğün büyülü çokanlamlılığı bu kitaptaki çoğu şiirde su yüzüne çıkmış. Evrensel algıdaki, bazen epik, bazen lirik olan zenginliğe yaslanan üslup denemeleri, farklı kıtalardaki iç monologlarla bu şiire dair apayrı bir kişiliği ve dil algısını beraberinde getiriyor. Yeni Kantolar, elli bölümden oluşuyor. 'Kevser' ve 'Pars' sözcükleri özellikle bir çokanlamlılık çabasının sembolleri olarak bu kantolarda da devam ediyor. Örneğin, 'Kevser' bir yanıyla, somut bir dişil özne olarak okunmasının yanında, cennetin kutsal suyu olarak da işaretlenebiliyor. Zaten, 'deniz' ve 'su', yer yer zamanötesileşen bir evren algısının en açık işaretleri olarak kitaba yedirilmiş. Artık kavramsallaştırma sürecine doğru dönüşen bir Ahmet Ada şiiri çıkıyor karşımıza. Ama, öte yandan, bu kavramsallaştırma çabası şairin şiiri algılayışı, hatta poetikasına dair ilginç ipuçları veriyor okura. Bu kitaptaki epik unsurlar, Ada şiirinde eskiden beri rastladığımız aynı kavramsal algı içinde bazı kantolara yedirilebiliyor. Kitabın andığımız temel imgelerinin biraz tanıdık olduğu açık. Burada devreye Ada'nın has Akdenizliliği giriyor. Ortadoğu'ya hem siyasal, hem kültürel, eleştiri yüklü göndermelere rastlanıyor. Artık, şairin, dünya şiirine kapılarını açma çabası kitapta dikkat çekiyor. Bu kantolara yer yer de ilginç bir ironi sızmış. Yaratılan imge ve metaforlar, farklı katmanlarda okunabiliyor. Aslında, şair yalnız gözlediği izlediği doğayı değil, kendi ve insanın doğasını da tüm giriftliğiyle imgelerine yediriyor. Yeni Kantolar, önceki gibi apayrı duyargalarla, heyecanla okunan bir kitap. Ama, kantoların bazılarında gevşek bir yapıyla, imgesel tekrarlarla da karşılaşılıyor. Bazı simgesel sözcüklere abartılı anlamlar yüklendiğinin farkına varılıyor. Öte yandan, şairin şirindeki etkili metinlerarasılık ortaya güçlü bir şiir vizyonu ve birikimini de taşıyabiliyor...
YENİ KANTOLAR Ahmet Ada, Şiirden Yayınları, 2007, 96 sayfa, 6 YTL.
